Nhân trần là một vị thuốc quý có công dụng chữa bệnh vàng da, làm mát gan, thanh nhiệt hiệu quả. Tuy nhiên không phải dùng như thế nào cũng tốt mà phải biết cách dùng phù hợp với tình trạng bệnh.
Vậy nhân trần là gì? Để hiểu rõ hơn về vị thuốc này và cách sử dụng nó hợp lý, hãy cùng caythuoc.vn theo dõi bài viết dưới đây nhé!
Nhân trần
Nhân trần là gì?
Nhân trần hay còn có tên gọi khác là cây bồ bồ, hoắc hương núi, chè nội, chè cát. Cây có tên khoa học là Adenosma caeruleum R. Br., thuộc họ Hoa mõm chó. Đây là một loại cây thân thảo, mọc đứng, có chiều cao trung bình từ 40-70cm.
Hình ảnh cây nhân trần
Hình ảnh cây nhân trần dễ nhận biết bởi hoa của nó có màu tím khá đặc trưng, đài hoa dài, tương đối giống hoa bìm bịp. Lá dày, có răng cưa ở bìa lá giống như lá bạc hà. Vì thường mọc xen nên rất dễ nhầm lẫn với các cây dại khác.
Hoa nhân trần
Hoa chủ yếu mọc ở kẽ lá và đầu cành. Hoa mọc thành chùm, dạng bông, có thể dài đến 30cm. Hoa có màu tím lam khá đặc biệt, đài hoa có hình chuông, xẻ 5 răng và có lông. Còn quả nhân trần thì có dạng quả nang, hình trứng, có mỏ nhỏ, ngắn và bên trong chứa nhiều hạt nhỏ màu vàng.
Lá nhân trần
Lá nhân trần mọc đối, có dạng hình trái xoan, đầu hơi nhọn hoặc tù, mép khía răng đều, gốc tròn. Khi vò nát, lá có mùi thơm đặc trưng. Hai mặt của lá đều có lông và gân lá.
Cây nhân trần
Cây nhân trần mọc ở đâu?
Loại cây này mọc tại một số đảo lớn ở Châu Á và các vùng có khí hậu nhiệt đới. Cây thường mọc hoang tại các tỉnh phía Nam Trung Quốc và phía Bắc nước ta.
Vùng đất để phát triển hoa rất đa dạng như bãi trống, bờ ruộng, đồi núi. Tại Đà Nẵng cũng mọc loại cây này. Vào mùa xuân có thể gieo trồng cây này bằng hạt.
Tính vị của nhân trần
Theo y học cổ truyền Việt Nam Nhân trần có tính ấm nóng, mùi thơm, vị cay hơi đắng. Công dụng của loài thảo dược này theo Đông y gồm có: Lợi thấp, giải nhiệt, giảm đau, trừ phong thấp, tiêu viêm, tiêu thũng độc, chống ngứa, giảm đau.
Cây nhân trần có mấy loại?
Cây nhân trần có nhiều loại, mỗi loại sẽ có đặc điểm, tác dụng và cách dùng khác nhau. Tuy nhiên, hầu hết các loại đều có công dụng tốt đối với sức khỏe và chữa bệnh. Chúng có 2 loại phổ biến, được ứng dụng nhiều là nhân trần Bắc và nhân trần Nam.
Cây nhân trần Bắc: thuộc họ Cúc, có mùi thơm nhẹ, màu xám hơi vàng
Cây nhân trần Nam: thuộc họ Hoa mõm chó, còn gọi là hoắc hương núi, khi khô có màu nâu sẫm và có mùi thơm hắc, nồng hơn nhân trần Bắc.
Cây nhân trần bắc
Bộ phận dùng, thu hái và chế biến nhân trần
Bộ phận dùng: Toàn thân cây của chúng đều được sử dụng để làm thuốc.
Thu hái: Thảo dược được hái vào mùa hè, tức vào khoảng tháng 4 – 7. Thời điểm này hoa đang nở.
Chế biến: Sau khi thu hái về, dược liệu sẽ được rửa sạch. Để ráo rồi chặt thành từng đoạn ngắn tầm 3-5cm. Sau đó đem phơi khô dưới bóng râm hoặc sấy khô.
Bảo quản: Bảo quản nơi khô ráo, tránh nơi ẩm ướt và tránh ánh nắng mặt trời.
Thành phần hóa học trong nhân trần
Nhiều nghiên cứu về vị thuốc này trên thế thới đều cho thấy toàn thân cây có chứa tinh dầu với hàm lượng khoảng 1%. Trong đó bao gồm chất paracymen là chủ yếu. Ngoài ra còn có limonen, pinen, cineol, anethol.
Ngoài 1% tinh dầu ra thì dược liệu còn có nhiều thành phần hoạt chất như hàm lượng lớn chất chống oxy hóa flavonoid, polyphenol và chất cumarin. Góp phần mang lại nhiều giá trị y học cho dược liệu.
Hình ảnh cây nhân trần Nam
Tác dụng của cây nhân trần
Nhắc đến nhân trần, ta nghĩ ngay đến đây là một loại cây mọc hoang trên rừng, được sử dụng làm thức uống giải khát hằng ngày cho mỗi gia đình. Nhưng không đơn thuần như vậy, nó còn mang lại nhiều giá trị đối với sức khỏe con người.
Đồng thời, nó mang đến nhiều tính năng điều trị bệnh như điều trị các bệnh về gan, mật, kháng khuẩn, kháng viêm rất tốt. Cụ thể:
- Tác dụng của cây nhân trần thanh nhiệt, giải độc cho cơ thể, làm mát gan đồng thời bảo vệ gan nhờ việc thúc đẩy quá trình bài tiết mật.
- Được sử dụng khá rộng rãi trong việc điều trị các bệnh về gan như viêm gan, xơ gan cổ trướng, vàng da, gan nhiễm mỡ rất hữu hiệu.
- Sử dụng thường xuyên còn góp phần vào việc ngăn ngừa ung thư, viêm phổi và viêm não nhờ tính năng ức chế các vi khuẩn gây bệnh.
- Tác dụng cây nhân trần giúp tăng cường sức khỏe, tăng cường hệ miễn dịch cũng như sức đề kháng.
- Cây nhân trần có tác dụng giúp kháng khuẩn kháng viêm.
- Tác dụng cây nhân trần giúp ổn định huyết áp.
- Ngoài ra, nó còn giúp điều trị giun rất hiệu quả.
Hình ảnh cây nhân trần Bắc
Uống nước nhân trần có tác dụng gì?
Uống nước nhân trần có tác dụng giúp thanh nhiệt, giải khát rất hiệu quả. Đây là thức uống rất tốt đối với sức khỏe người dùng. Nó không chỉ tốt cho người bị bệnh mà người bình thường cũng có thể dùng dược liệu để tăng cường sức đề kháng, bồi bổ cơ thể.
Uống nhân trần có tác dụng giải nhiệt, lợi tiểu
Theo Đông Y, dược liệu có công dụng thái hoàng, giải nhiệt và lợi thấp. Vì vậy, dược liệu thường được ứng dụng để cải thiện chứng tiểu tiện không thông, hoàng đản và một số bệnh loét da do phong thấp.
Uống nước nhân trần có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm
Theo y học hiện đại, dược liệu này có khả năng thúc đẩy và tăng tiết dịch mật. Ngoài ra, nó còn có đặc tính kháng khuẩn, chống viêm hiệu quả. Giúp tiêu diệt các vi khuẩn gây viêm phổi, viêm não như mủ xanh, tụ cầu vàng, phó thương hàn,…
Uống nhân trần có tác dụng trị mụn
Nguyên nhân gây ra mụn chủ yếu bị các bã nhờn dưới da bị tắc và bắt đầu tích tụ dưới da. Chất nhờn được loại bỏ khi gan hoạt động bình thường. Vì thế khi trị mụn chúng ta thường nghĩ đến việc thanh lọc gan.
Trong nhân trần có hoạt chất saponin có tác dụng đặc biệt trong việc giải độc gan, chống lại các tác nhân gây tổn thương gan, giúp thanh lọc cơ thể.
Uống nhân trần có tác dụng giảm cân
Nguyên nhân việc nhân trần có tác dụng là do sau khi sử dụng thảo dược một thời gian, người ta sẽ thấy mệt mỏi, chán ăn, cơ thể không nạp năng lượng vào khiến sụt cân nhanh chóng.
Thực tế là khi uống nước thuốc, mật bị kích thích gây nên tình trạng đầy hơi cho người sử dụng. Người sử dụng sẽ cảm thấy chán ăn. Do cơ chế giảm cân khác với sụt cân do chán ăn nên nhân trần không được tính là giảm cân.
Nhân trần có tác dụng gì?
Tác dụng của nhân trần trong chữa bệnh khiến nhiều người phải kinh ngạc. Đặc biệt là khả năng điều trị các bệnh về gan rất tốt. Dưới đây là những tác dụng chính của dược liệu đối với sức khỏe và điều trị bệnh mà bạn nên biết.
Nhân trần có tác dụng giúp hỗ trợ điều trị bệnh gan
Các bệnh nhân mắc bệnh về gan như: vàng da, viêm gan cấp tính, viêm gan B, xơ gan,… Thường sử dụng cây an xoa hoặc cây quao. Tuy nhiên, việc sử dụng cây nhân trần cũng có thể giúp điều trị khỏi bệnh. Ngoài ra, cây còn có tác dụng bảo vệ gan, ngăn ngừa gan nhiễm mỡ, giải độc gan hiệu quả.
Công dụng của cây nhân trần chữa bệnh gan
Nhân trần có tác dụng giúp thanh nhiệt giải độc cơ thể
Thanh nhiệt giải độc cơ thể là một trong những tác dụng hàng đầu của dược liệu. Người hay bị nóng trong người hay dùng bia rượu, đồ ăn cay nóng, dầu mỡ nhiều thì nên sử dụng hoắc hương núi sắc nước uống.
Như vậy, không những sẽ giúp làm mát cơ thể mà còn có tác dụng hạn chế mức độ làm việc của gan, giúp bảo vệ gan.
Tác dụng của nhân trần giúp lợi tiểu
Những người bị bí tiểu, tiểu rát, tiểu ra máu hoặc đi tiểu dắt,… Sử dụng 30g nhân trần kết hợp với râu ngô với liều lượng tương tự để nấu nước uống. Dùng hàng ngày sẽ tăng cường chức năng thận và giúp lợi tiểu hiệu quả.
Tác dụng của nhân trần trị mất ngủ kinh niên
Trà nhân trần là giải pháp hỗ trợ điều trị mất ngủ kinh niên. Việc bị mất ngủ, trằn trọc suốt đêm, khó ngủ hay ngủ không sâu giấc ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống.
Có rất nhiều cách hỗ trợ điều trị mất ngủ từ các loại thảo dược thiện nhiên như: tim sen, hoa tam thất, nấm lim xanh, giảo cổ lam. Đặc biệt nhân trần cũng là một trong những thảo dược trị mất ngủ hiệu quả.
Công dụng của cây nhân trần trị mất ngủ
Tác dụng của nhân trần hỗ trợ điều trị máu khó đông
Máu khó đông là một căn bệnh vô cùng nguy hiểm. Những người mắc phải căn bệnh này nếu bị thương chảy máu, máu sẽ không đông lại được và mất máu rất nhiều. Thậm chí có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
Tuy nhiên, bạn có thể dùng thân và lá nhân trần tươi giã nát rồi đắp vào vết thương đó. Sau đó dùng băng quấn kín lại và máu sẽ ngưng chảy.
Công dụng của nhân trần giúp ức chế các tế bào ung thư
Nhiều nghiên cứu gần đây đều cho thấy, trong hoắc hương núi có một số chất có tác dụng kháng u và gây ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư. Khi kết hợp dược liệu với một số vị thuốc khác có tác dụng kháng u, hỗ trợ điều trị ung thư như cây xạ đen, cà gai leo, cây mật nhân. Sự kết hợp này sẽ mang đến những tia hi vọng sống cho các bệnh nhân bị ung thư.
Công dụng của nhân trần giúp hạ huyết áp
Công dụng của nhân trần là giải pháp giảm huyết áp cực hiệu quả cho những bệnh nhân cao huyết áp. Mỗi ngày bạn chỉ cần dùng 30g cây khô dùng để nấu nước uống. Hoặc hãm trà dược liệu rồi uống thay nước hàng ngày. Sau một thời gian, bệnh cao huyết áp sẽ được khắc phục, huyết áp ổn định, nhịp tim bình thường.
Nước nhân trần
Cây nhân trần chữa bệnh gì?
Trong dân gian, có rất nhiều bài thuốc dùng nhân trần để chữa bệnh. Hoặc kết hợp dược liệu với nhiều vị thuốc khác để nâng cao công hiệu. Dưới đây là một số bài thuốc ứng dụng hoắc hương núi rất được dân gian tin dùng mà bạn có thể tham khảo.
Cây nhân trần chữa bệnh viêm gan vàng da cấp tính có sốt
Dùng 100g hoắc hương núi, 30g đường trắng và 50g bồ công anh. Tất cả các vị thuốc này đem rửa sạch rồi sắc nước và uống hết trong ngày. Ngoài giúp cải thiện triệu chứng viêm gan vàng da cấp tính có sốt.
Cách này còn giúp khắc phục tình trạng nước tiểu có màu vàng sẫm hoặc giúp hỗ trợ điều trị bệnh viêm nhiễm đường mật cấp tính.
Cây nhân trần chữa bệnh huyết áp cao
Sử dụng 30g hoắc hương núi hãm trong ấm nước nóng và dùng uống hàng ngày giúp ổn định huyết áp.
Cây nhân trần chữa bệnh viêm hoặc ngứa da
Dùng 30g nhân trần và 15g lá sen đem phơi hoặc sấy khô rồi tán bột mịn. Mỗi lần dùng 3g pha trong nước ấm, thêm mật ong và uống.
Cây nhân trần chữa viêm gan
Cây nhân trần chữa bệnh viêm gan cấp hoặc mạn tính
Sử dụng 30g hoắc hương núi sắc thuốc, lấy nước và lọc bỏ bã. Tiếp đó, lấy phần nước cho 50g gạo lứt đã được làm sạch vào nấu cháo. Hầm cháo cho chín, sau đó nêm nếm đường cho vừa ăn là dùng được.
Cây nhân trần chữa bệnh máu khó đông
Sử dụng một nắm lá cây hoắc hương núi đem rửa sạch và giã nát. Sau đó, dùng dược liệu đắp lên vết thương vừa giúp giảm sưng, kháng viêm, kháng khuẩn. Đồng thời, còn giúp cầm máu cho những bệnh nhân có vết thương chảy máu nhưng lại mắc bệnh máu khó đông.
Cách chế biến nhân trần thành thuốc
- Nhổ cả rễ, thân, lá của chúng từ trên rừng về.
- Rửa thật sạch để loại bỏ những bụi bẩn, đất cát bám vào.
- Thái nhỏ rồi phơi hoặc sấy khô, muốn sử dụng lâu dài thì nên bảo quản trong túi nilon bịt kín.
Hình ảnh cây nhân trần khô
Cách sử dụng nhân trần
Nhân trần ngày càng được sử dụng rộng rãi không chỉ tại nông thôn mà ngay cả thành phố mọi người vẫn rất tin dùng để hỗ trợ điều trị bệnh và tăng cường sức khỏe.
Đây là vị thuốc có thể sử dụng được thường xuyên và lâu dài. Tuy nhiên, người dùng cần phải biết sử dụng đúng cách thì mới mang lại hiệu quả cao được. Sau đây là một vài cách dùng nhân trần chữa bệnh mà bạn nên biết.
Xem thêm: Thực phẩm bổ dưỡng
Nước nhân trần
- Lấy khoảng 20 - 25g nhân trần khô đã qua chế biến
- Rửa qua bằng nước sạch, sao vàng hạ thổ
- Đun sôi với 800ml nước rồi sử dụng làm thức uống hằng ngày
- Nước sắc nhân trần có mùi thơm rất đặc trưng, vị hơi đắng, sử dụng thường xuyên giúp mát gan, thanh lọc cơ thể.
Trà nhân trần
Trà nhân trần
- Lấy khoảng 30 g nhân trần khô.
- Đem dược liệu thái vụn.
- Sau đó hãm với nước sôi trong bình kín tầm 15 phút.
- Tiếp đến, pha thêm một chút đường phèn rồi dùng uống thay trà trong ngày.
- Trà này dùng để phòng các bệnh do thấp nhiệt gây ra và điều trị viêm gan cấp hoặc mạn tính. Ngoài ra, còn có thể giúp hỗ trợ nhiều loại bệnh khác nữa.
Uống nhân trần có gây mất ngủ không?
Các nguyên nhân gây mất ngủ hiện nay gồm có sử dụng các chất kích thích như cafein cồn, căng thẳng stress, bị rối loạn giờ giấc ngủ. Hiện nay, thực tế một số người uống nước nhân trần cho biết họ cảm thấy ngủ ngon, ngủ sâu giấc hơn sau thời gian dài sử dụng.
Bác Tuân, 55 tuổi (TP HCM) chia sẻ: "Tôi hay nhậu nhẹt nên thường thấy nóng ran, bức bối trong người, nghe nói nhân trần uống mát gan rất tốt nên tôi mua về dùng thử. Sau 2 tháng uống đều đặn thì thấy cơ thể thoải mái hẳn. Đặc biệt là buổi tối ngủ ngon giấc hơn rất nhiều, không còn mất ngủ như trước, nhân trần quả thực rất hay, tôi mua tại cửa hàng An Quốc Thái đến nay đã 4 lần rồi!".
Uống nhân trần hàng ngày có tốt không?
Công dụng của nhân trần như một thảo dược quý chuyên điều trị các bệnh về gan. Tuy nhiên, nó cũng đem lại một số tác dụng hữu ích khác nếu uống thường xuyên. Để có hiệu quả bạn nên tìm hiểu những vấn đề sau đây:
Như đã đề cập ở phía trên, nhân trần có tác dụng kích thích túi mật, làm tăng tiết mật khiến cho người sử dụng cảm thấy no hơi và không muốn ăn, tác dụng này có thể giúp hỗ trợ giảm cân.
Để tăng thêm hương vị của nhân trần, nhiều người kết hợp thêm cam thảo, tuy nhiên đây là một thói quen sai lầm. Cam thảo có tính giữ nước còn nhân trần là thải nước. Dù 2 vị thuốc này lành tính nhưng khi kết hợp chúng sẽ gây ảnh hưởng đến kết quả điều trị bệnh.
Lưu ý khi sử dụng nhân trần
Khi sử dụng dược liệu làm thuốc chữa bệnh, người dùng nên lưu ý một số vấn đề sau để đảm bảo an toàn hơn:
- Không nên lạm dụng quá mức, trên 1 lít/ngày
- Phụ nữ đang mang thai nên hạn chế dùng
Địa chỉ mua cây nhân trần ở đâu TP HCM?
Hiện nay, caythuoc.vn phân phối sản phẩm cây nhân trần khắp các Quận, Huyện tại TP HCM và trên cả nước. Sản phẩm của Nhà thuốc đảm bảo uy tín, chất lượng cao.
Nhà thuốc An Quốc Thái là một trong những nhà thuốc chuyên cung cấp thảo dược, dược liệu có uy tín nhất tại TP HCM. Với hơn 30 năm hoạt động, Nhà thuốc đã cung cấp sản phẩm đảm bảo chất lượng cho hàng triệu khách hàng trên cả nước và nhận được sự tin dùng của rất nhiều người.
Liên hệ đặt hàng: 0902743250 (Mobi) - 0961744414 (Viettel).
Website: https://caythuoc.vn/
Cảm ơn bạn bạn đọc đã theo dõi bài viết, hy vọng nó giúp bạn hiểu hơn cây nhân trần có tác dụng gì. Nếu thấy hay, hãy chia sẻ rộng rãi nhé!